Di Malaysia anda akan menjumpai beberapa status tanah yang datang dengan syarat-syarat tersendiri. Antara isu tanah yang paling hangat diperkatakan ialah tentang Tanah Rizab Melayu dan Lot Bumiputera.
Ada yang ingat dua status tanah yang disebut tadi adalah benda yang sama, tapi hakikatnya berbeza ya.
Mari kita tengok dulu perbezaan antara Tanah Rizab Melayu dan Lot Bumiputera sebelum kita terokai tentang Tanah Rizab Melayu dengan lebih mendalam.
Tanah Rizab Melayu |
Lot Bumiputera |
|
|
Dari sini kita boleh nampak yang Tanah Rizab Melayu ni sememangnya untuk mereka di Malaysia yang berbangsa Melayu saja.
Mungkin ini salah satu cara untuk mengekalkan legasi dan identiti kaum Melayu di negara yang berdaulat ini? Siapa tahu, kan?
Apa pun, penting untuk kita tahu sejarah dan asal usul sesuatu yang terjadi di negara kita. Jadi, teruskan membaca panduan ini untuk mengetahui lebih lanjut tentang apa itu Tanah Rizab Melayu, sejak bila ianya tertubuh dan banyak lagi perkara lain!
Apakah Makna Sebenar Tanah Rizab Melayu?
Jika nak bercerita tentang Tanah Rizab Melayu ni, memang tersangatlah panjang. Supaya tak memeningkan anda, hari ni kami akan kongsikan semua maklumat penting perlu anda tahu mengenai Tanah Rizab Melayu.
Mengikut portal rasmi Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian Persekutuan, terdapat dua objektif utama kenapa Tanah Rizab Melayu diperkenalkan, iaitu:
- Menyekat tanah kerajaan di dalam kawasan Rizab Melayu daripada dilupuskan dengan apa cara jua pun kepada bukan Melayu.
- Menyekat tanah Pegangan Melayu atau Tanah Rizab Melayu daripada dibuat apa-apa urus niaga persendirian (private dealings) di antara Melayu dan bukan Melayu.
Berdasarkan dua objektif itu, ia mengharapkan supaya tanah kepunyaan Melayu akan berkekalan sebagai hak orang Melayu sampai bila-bila.
Siapa Yang Memberi Pengisytiharan Untuk TRM?
Bukan semua negeri mempunyai tanah yang boleh diisytiharkan sebagai Tanah Rizab Melayu. Ini semua bergantung kepada Enakmen Rizab Melayu (ERM atau NMB) setiap negeri.
Sebagai contoh, di Negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang di mana ERM (NMB Bab 142) digunakan hingga ke hari ni, kuasa untuk membuat pengisytiharan ada pada Menteri Besar dengan kelulusan Raja Dalam Mesyuarat (RDM).
Tujuan pengisytiharan dilakukan adalah untuk:
- Mewujudkan satu kawasan Rizab Melayu,
- Membatalkan kawasan Rizab Melayu, atau
- Meminda had atau sempadan mana-mana Rizab Melayu.
Walaupun diberi kuasa, tak semua tanah boleh diisytiharkan sebagai Rizab Melayu. Tanah yang boleh dijadikan sebagai Rizab Melayu hanyalah:
- Tanah Kerajaan
- Tanah Hutan Simpan
- Tanah Rizab Awam
- Tanah Milik
Untuk membuat pengisytiharan Tanah Rizab Melayu ni pun ada syaratnya yang tertentu, seperti di bawah:
- Tanah yang belum dimajukan (not developed) atau dicucuk tanam (cultivated) saja yang boleh diisytiharkan sebagai kawasan Rizab Melayu. [Perkara 89(2) Perlembagan Persekutuan]
- Jika 100 hektar tanah kawasan baru diisytiharkan maka satu kawasan lain yang belum dimajukan atau dicucuk tanam seluas 100 hektar juga hendaklah disediakan untuk diberi milik pada orang ramai termasuk Melayu. [Perkara 89(2)Perlembagan Persekutuan]
- Jika mana-mana kawasan Rizab Melayu itu dibatalkan sama ada keseluruhan atau sebahagian daripadanya saja, maka satu kawasan lain di dalam negeri itu yang sama jenis (similar in character) dan sama luasnya dengan kawasan yang dibatalkan itu hendaklah serta merta diisytiharkan sebagai ganti. Tanpa gantian, pembatalan itu adalah tak sah. [Rujuk Perkara 89 (3) Perlembagaan Persekutuan]
- Mana-mana tanah yang dimiliki atau diduduki oleh orang bukan Melayu, atau orang bukan Melayu mempunyai hak atau kepentingan, tak boleh diisytiharkan sebagai Rizab Melayu. [Rujuk Perkara 89(4) Perelembagan Persekutuan]
- Bagi maksud Enakmen Rizab Melayu Kedah, tanah bandar atau tanah yang termasuk dalam kawasan “Sanitary Board” tak boleh diisytiharkan sebagai Rizab Melayu [Sek.3(1)ERM Kedah]
- Dibawah Enakmen Rizab Melayu Terengganu pula hanya tanah bandar atau tanah pekan sahaja yang boleh diisytiharkan sebagai Rizab Melayu. [Lihat tafsiran (d) ‘Malay Holding’]
Sejak Bila Ada TRM?
Sekarang anda dah tahu apa itu Tanah Rizab Melayu (TRM) dan macam mana ia diisytiharkan, tapi sejak bila pula adanya tanah ni?
TRM sebenarnya dah wujud di Tanah Melayu sebelum merdeka lagi melalui enakmen yang digubal oleh pentadbiran British iaitu Enakmen Rizab Melayu 1913.
Enakmen ni dikuatkuasakan di negeri-negeri yang dahulunya dikenali dengan nama Negeri-negeri Melayu Bersekutu (NMB) iaitu Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.
Selepas tu, Enakmen Rizab Melayu 1913 telah dimansuhkan dan diganti dengan Enakmen Rizab Melayu 1933, yang mana telah disemak dan digunakan sehingga hari ini sebagai Enakmen Tanah Melayu.
Negeri-negeri lain kemudiannya turut mewujudkan ERM mereka masing-masing iaitu:
- ERM Kelantan 1930
- ERM Kedah 1931
- ERM Perlis 1935
- ERM Johor 1936
- ERM Terengganu 1941
Untuk pengetahuan anda, British tak pernah mengadakan sebarang ERM di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka.
Kalau ikut Perlembagaan Persekutuan – Perkara 89(1), tanah yang diwartakan sebagai TRM sebelum Merdeka 1957 akan tertakluk kepada enakmen sesebuah negeri yang akan memastikan hak milik terus kekal kepada orang Melayu.
Pada tahun 1935 ERM 1933 ini telah disemak dan diterbitkan semula sebagai ERM (NMB Bab 142) dan digunakan sehingga hari ini.
Siapa Yang Layak Dan Apa Yang Boleh Dibuat Dengan TRM?
TRM merupakan lambang keistimewaan orang Melayu yang mana ianya dilindungi oleh ERM yang menyatakan ia tak boleh disewa, dipajak, digadai atau dipindah milik kepada orang bukan bangsa Melayu.
Mana-mana kawasan yang dah diisytiharkan sebagai Rizab Melayu hendaklah kekal sebagai Rizab Melayu melainkan ianya diisytiharkan dan diwartakan sebagai batal oleh pihak yang berkenaan.
Seperti tanah-tanah yang lain, TRM akan menyatakan Tanah Rizab Melayu di atas gerannya dan bagaimana tanah boleh digunakan juga akan tertulis di situ.
Kategori kegunaan tanah terbahagi kepada 3 iaitu bangunan, industri dan pertanian.
Jadi bergantung kepada apa yang dinyatakan pada geran TRM itu, tanah tersebut hanya boleh digunakan oleh mereka yang berbangsa Melayu dan tujuan pembangunan kenalah mengikut yang dibenarkan oleh pihak berkuasa.
Bagi yang nak menukar syarat yang ada pada geran, boleh memohon kepada Pihak Berkuasa Negeri yang berkenaan untuk mengubah kategori kegunaan tanah dan sebagainya.
Kalau yang di Selangor, anda boleh ke portal rasmi Pejabat Tanah dan Galian Negeri Selangor ni untuk mengetahui cara-caranya.
Macam Mana Nak Beli Tanah Rizab Melayu?
Kalau ikutkan sejarah dan ERM yang diperkenalkan tadi, Tanah Rizab Melayu hanyalah untuk orang Melayu Islam di seluruh Malaysia saja.
Jadi, kalau anda layak dan ingin membeli TRM, anda hanya perlu mengikut proses pembelian hartanah yang biasa.
Yang penting, selidik dulu latar belakang tanah yang nak dibeli dengan Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) di negeri-negeri yang berkenaan supaya anda tak tertipu atau tersalah beli tanah.
Selain tu, kenalah dapatkan khidmat ejen hartanah dan peguam yang berkelayakan untuk membantu anda dalam proses menjual dan membeli tanah atau rumah, tak kiralah apa saja statusnya.
Begitulah kisahnya tentang Tanah Rizab Melayu. Nasihat kami kepada anda yang sedang mencari atau ingin membina kediaman, pastikan anda ambil tahu tentang tanah yang ingin dibangunkan itu.
Sangatlah penting untuk anda kenali jenis hakmilik tanah supaya anda tak membuang duit dan terpaksa berhadapan dengan cabaran atau risiko undang-undang di kemudian hari.
Nanti tak pasal-pasal, rumah entah ke mana, duit semua hangus dan anda berputih mata saja!
Kalau anda memang berminat nak beli tanah dan buat rumah sendiri sebab lagi puas hati, boleh lah tengok senarai tanah untuk dijual di laman web BM kami ni!
Penafian: Maklumat disediakan adalah maklumat umum sahaja. PropertyGuru International (Malaysia) tidak mempunyai tanggungjawab perwakilan atau penjaminan berkaitan maklumat diberikan, termasuk tetapi tidak terhad kepada sebarang perwakilan atau penjaminan berkaitan ketepatan bagi sebarang tujuan maklumat yang mana dibenarkan undang-undang. Walaupun semua usaha telah diambil bagi memastikan maklumat disediakan di dalam artikel ini adalah tepat, boleh dipercayai dan lengkap ketika ia ditulis, maklumat disediakan di dalam artikel tidak boleh disandarkan untuk membuat sebarang keputusan kewangan, pelaburan, harta tanah atau perundangan. Selain itu, maklumat tersebut tidak seharusnya menggantikan nasihat profesional terlatih yang mempertimbangkan fakta dan situasi persendirian anda, dan kami tidak menerima pertanggungjawaban jika anda menggunakan maklumat tersebut bagi membuat keputusan.